Wat is een aandeelhouder?

Een aandeelhouder is iemand die één of meerdere aandelen bezit. Wanneer we een organisatie oprichten in de vorm van een besloten vennootschap (Limited Liability Corporation in Amerika) of een vennootschap onder firma, dan richten we een zogenaamde rechtspersoon op. Dit is een overkoepelend lichaam van rechten en regels waarbinnen de organisatie zich kan bewegen en geld kan verdienen of verliezen, zonder dat de eigenaren hier persoonlijk aansprakelijk voor zijn.

Omdat een dergelijke organisatie van wettelijk oogpunt een eigen ‘persoon’ is, dient besloten te worden hoeveel inspraak mensen hebben op het reilen en zeilen van dit persoon, de organisatie.

Men spreek hierbij van ‘een aandeel hebben in’. Vaak wordt een besloten vennootschap (bv) door één of meerdere personen opgericht en een vennootschap onder firma (vof) dient altijd door minimaal twee vennoten te worden opgericht. In die gevallen worden de aandelen van die organisatie vaak gelijkmatig verdeeld over het aantal startende vennoten. 50% in het geval van een vof met twee vennoten tot 10% per vennoot wanneer er tien mensen in een bv zitten.

De aandeelhouder binnen een nieuw bedrijf

In al die gevallen spreekt men dus van aandeelhouders. Elke persoon heeft een aandeel in de organisatie, de rechtspersoon. In het geval van één aandeelhouder, heeft die ene persoon dus 100% van de aandelen en heel veel te zeggen over de organisatie. In het geval van meerdere aandeelhouders, wordt het zeggenschap als het ware verdeeld over meerdere aandeelhouders en heeft ieder dus minder te zeggen.

Om die reden wordt dan ook altijd aangeraden door de KVK en notarissen, om vooraf goede afspraken te maken en een goed managementsysteem op te zetten. Natuurlijk is het benoemen van een ceo, cfo en andere gerelateerde titels ietwat overdreven wanneer een bedrijf net is gestart, maar het is niet verkeerd om duidelijke werkgebieden af te spreken. Iemand kan de operationele tak voor zijn of haar rekening nemen, een ander de financiële tak, et cetera. Zo zorg je dat elke aandeelhouder binnen het bedrijf een duidelijke inbreng heeft.

Ieder zijn eigen veld, toch allemaal inspraak in alles

Uiteraard, zelfs al heb je alles onderverdeeld, het blijft het recht van iedere aandeelhouder binnen de organisatie om iets te zeggen te hebben over de gehele organisatie. In de meeste gevallen hebben organisaties met verschillende aandeelhouders dan ook speciale ‘board meetings’ waarbij alle processen en grote beslissingen worden doorgesproken. Hierdoor zorgt men dat iedereen met de neus dezelfde kant op blijft staan en dat alle grote veranderingen in de organisatie altijd duidelijk worden besproken voor ze worden uitgevoerd. Naarmate een organisatie groter gaat groeien, worden deze meetings en integratie systemen steeds belangrijker voor een organisatie.

Zijn aandelen altijd gelijk verdeeld over de aandeelhouders?

De aandelen van een organisatie zijn niet altijd gelijk verdeeld over een organisatie. Vooral in het geval van een ‘founder’ en een partner of latere toevoegingen van aandeelhouders, worden de aandelen vaak anders verdeeld. Zo kunnen 50% van de aandelen bij één persoon liggen en de overige 50% worden verdeeld over de partners en nieuwe aandeelhouders. Echter dienen aandelen altijd vanaf het begin volledig verdeeld te zijn. Het kan niet zo zijn dat je een bv opricht en dat je 20% van de aandelen in een hoekje legt, voor toekomstige aandeelhouders.

Hoe zit dat dan met winstdeling?

De percentages die de aandeelhouders ‘houden’ binnen een organisatie hebben niet direct te maken met de winstdeling. Het is niet zo dat de winst elke maand wordt verdeeld onder de aandeelhouders. Natuurlijk kan het wel zo zijn dat er af en toe winstuitkeringen worden gedaan, de zogenaamde owner’s equity distribution, maar over het algemeen houden aandeelhouders het bij de salarissen en eventuele bonussen.

Wat een aandeel wel betekent voor een aandeelhouder is dat ze recht hebben op dat specifieke deel van de waarde van de organisatie wanneer deze wordt verkocht. Dit kan een euro zijn bij het opstarten van de organisatie en vele miljoenen of miljarden wanneer de organisatie volgroeid is. (Denk aan de originele aandeelhouders van Apple, Facebook, et cetera).

Cash en aandeelhouders

Het is belangrijk voor een organisatie om ten minste voldoende cash te hebben die gelijk staat aan de waarde van één aandeelhouder, in het geval van een gelijkmatige verdeling van aandelen over drie of meer aandeelhouders.

Een goed voorbeeld van hoe belangrijk dit is, is een bekend Belgisch mediabedrijf. Zij kenden drie aandeelhouders, die een gelijkmatige verdeling van de aandelen kenden in hun vof. Na enkele jaren waren die aandelen vele miljoenen waard en besloot één van de drie aandeelhouders de organisatie te verlaten en de aandelen dus te verkopen.

Op dat moment valt er een gat in de aandelen en worden de overige aandelen verdeeld over de twee resterende aandeelhouders. Echter heeft de vertrekkende partij, recht op het geld dat zijn aandelen waard zijn. Ze verkopen de aandelen immers aan de andere twee aandeelhouders. De organisatie moet op dat moment dus een groot bedrag over kunnen maken op de rekening van de vertrekkende aandeelhouder. In het geval van dit Belgische bedrijf, werd het geld overgemaakt en werd er direct gezocht naar een private equity fund dat deze aandelen van hen terug wilde kopen om het (financiële) gat weer op te vullen.

Aandeelhouders buiten de organisatie

Okay, dat zijn dus de aandeelhouders binnen het bedrijf, maar hoe zit het dan met aandeelhouders buiten de organisatie? Kun je altijd aandelen kopen van een bedrijf?

Nee, een organisatie moet eerst publiekelijk worden, voor je er als buitenstaander aandelen van kunt kopen. Vaak neemt een organisatie de beslissing om de IPO (initial public offering) te doen wanneer zij bijvoorbeeld cash nodig hebben voor projecten, of graag snel willen kunnen groeien. In die gevallen zullen zij beursgenoteerd worden en veranderd de rechtspersoon van een bv of vof in een nv (naamloze vennootschap). De reden dat een organisatie een nv wordt, is dat zij niet langer enkel van de originele eigenaars zijn. Iedereen kan namelijk deels eigenaar worden door aandelen te kopen van het bedrijf. Nu kun jij dus ook aandeelhouder worden van het bedrijf.

A en B aandelen

Maar, stel dat de organisatie 50% van de aandelen publiekelijk aanbiedt en iemand koopt plotsklaps 40% op. Kan die persoon dan ook aanschuiven bij de board-meetings? In principe wel en dat is precies waar bedrijven vaak bang voor zijn. Het bedrijf moet niet ineens gerund worden door allerlei aandeelhouders die niet bij het bedrijf passen. Daarom kiezen bedrijven vaak om A en B aandelen te verkopen, de zogenaamde verschillende klassen.

De A aandelen zijn voor de grote investeerders die ook aansluiten bij de board meetings en iets te zeggen hebben. Deze zijn vaak niet zomaar te koop via de standaard Stock Exchanges als de NYSE of AEX. De B klasse aandelen, die vaak ook goedkoper zijn, zijn te koop voor alle andere aandeelhouders

B aandelen worden gekocht door beleggers, die een paar aandelen kopen voor een leuk rendement. Zij willen niet persé inspraak in het bedrijf, maar gewoon een plek hebben om te kunnen investeren. Zo heeft Berkshire Hathaway aandelen genaamd BRK.A en BRK.B

Dit is een aandeelhouder

Een aandeelhouder kan dus iemand zijn die fysieke aandelen heeft in een bedrijf, op contract, of een aandeelhouder die via een Stock Exchange een klein gedeelte van een publiekelijke organisatie heeft bemachtigd.

Auteur

Over Alex Mostert

Al toen ik 16 was kocht ik stiekem mijn eerste aandeel. Ondertussen beheer ik beleggen.info al meer dan 10 jaar en help ik mensen graag bij het bereiken van 'financiële vrijheid'. Na een studie bedrijfskunde en psychologie heb ik mij volledig toegelegd op ondernemen: de helft van de tijd in Nederland & de helft van de tijd in het buitenland. Lees hier meer over mij & maak kennis! Laat ook vooral een reactie achter onder het artikel!