Wat is een indexfonds?
Beleggen in een indexfonds is erg toegankelijk: hierdoor zie je dat steeds meer mensen in dit beleggingsproduct investeren. Maar hoe kan je eigenlijk beleggen in indexfondsen? En wat voor indexen zijn er precies?
Wat is een indexfonds?
Een indexfonds is een beleggingsfonds dat er naar streeft om hetzelfde rendement en risico te behalen als een bepaalde beursindex. Dit doet het fonds door passief de inhoud van een index over te nemen. Doordat de fondsbeheerder zelf geen analyses hoeft uit te voeren, liggen de transactiekosten doorgaans lager dan bij een normaal beleggingsfonds.
Hoe kan je beleggen in een indexfonds?
Het is vrij eenvoudig om in een indexfonds te beleggen. Hierbij kan je ervoor kiezen om het indexfonds direct te kopen of om te speculeren op koersverschillen met een derivaat. Je hebt hiervoor eerst een account nodig bij een online broker:
| Broker | Kosten | Aanmelden |
|---|---|---|
 | Investeren in aandelen & ETF's. Verdien tot 8,7% aan rente over je storting + gratis demo. | |
 | €0 aan kosten per aandeel. Je kapitaal loopt risico. Andere kosten van toepassing. | |
 | Beleg gratis in bekende ETF's & investeer goedkoop in aandelen | |
 | Voor €2,99 per maand commissievrij beleggen | |
| Vergelijken? | Vergelijk direct de beste brokers & open een gratis demo! |
Participeren in een indexfonds
De makkelijkste manier om te participeren in een indexfonds, is door een ETF te kopen. Een ETF is een exchange traded fund die je net zoals een aandeel kunt kopen en verkopen op de beurs. Een ETF beweegt vervolgens automatisch mee met de koersontwikkeling van de index.
Speculeren op koersschommelingen
Je kunt er ook voor kiezen om op de korte termijn te speculeren op koersschommelingen. Dit kan interessant zijn wanneer er veel volatiliteit is en je sterke marktbewegingen verwacht. Je kunt dan bijvoorbeeld speculeren op een prijsstijging of prijsdaling van de AEX. Wanneer je wilt speculeren op snelle koerswisselingen, dan kan je daar het beste een derivaat voor gebruiken.
Waar moet je op letten bij het selecteren van een indexfonds?
Er bestaan tegenwoordig honderden verschillende indexfondsen. Het is verstandig om de verschillende opties met elkaar te vergelijken: op die manier kan je bepalen welk fonds het beste bij je past.
Soorten beleggingsproducten
Indexfondsen kunnen allerlei soorten samenstellingen hebben. Er bestaan natuurlijk indexfondsen die simpelweg de samenstelling van een beursindex kopiëren. Er bestaan echter ook meer exotische fondsen die bijvoorbeeld een samenstelling van wiet aandelen volgen of die de cryptocurrencymarkt spiegelen.
Ook wanneer je in een indexfonds belegt, is het daarom belangrijk om te bedenken wat voor risico’s je wilt lopen. Wil je alleen in veilige effecten beleggen zoals obligaties, of neem je liever wat risico’s? Bedenk eerst wat je risicobereidheid is en bepaal hoeveel risico’s je wilt lopen: op basis daarvan kan je bepalen welk indexfonds het beste bij je past.
Regio
Indexfondsen kunnen betrekking hebben op verschillende regio’s. Sommige indexen bevatten aandelen van de hele wereld, terwijl andere indexen alleen de koers volgen van specifieke landen. Door te investeren in verschillende regio’s kan je de beleggingsrisico’s zoveel mogelijk spreiden. Het is vaak aan te raden om in meerdere indexfondsen te investeren: op die manier vergroot je de kans op een positief rendement.
Beleggingsbeleid
Niet elk fonds hanteert hetzelfde beleggingsbeleid: sommige indexen zijn bijvoorbeeld inclusief dividend en andere indexen exclusief dividend. Wanneer een index dividend uitkeert, dan kan dit opnieuw worden geïnvesteerd of worden uitgekeerd. Ook bestaat er een verschil tussen fondsen met volledige nabootsing (waarbij alle aandelen uit een index worden gevolgd), gedeeltelijk nabootsing (waarbij een selectie wordt gevolgd) en synthetische fondsen (waarbij er gebruik wordt gemaakt van derivaten). Onderzoek welk beleid het beste bij je past voordat je een indexfonds koopt!
Kosten
Ook op het gebied van kosten kunnen indexfondsen sterk van elkaar verschillen. Indexfondsen zijn doorgaans goedkoper dan de traditionele beleggingsfondsen: dit komt doordat de beheerkosten een stuk lager liggen. Toch is het belangrijk om scherp te blijven: sommige fondsen verbergen allerlei extra kosten en dat wil je natuurlijk voorkomen. Onderzoek daarom goed of er nog extra transactiekosten worden berekend en of er een opslag in de koers wordt verwerkt.
Dividendbelasting
Een ander probleem van sommige fondsen is dat dividendbelasting weglekt. Voor de MSCI World Index verlies je bijvoorbeeld ongeveer 0,5% per jaar aan belastingbetalingen. Lang niet alle fondsen kunnen deze bedragen voor je terugvorderen: let hier dus goed op wanneer je in een indexfonds wilt investeren.
Aandelen uitlenen
Sommige fondsen lenen ook een deel van je aandelen uit aan andere partijen. Dit kan voordelig zijn, aangezien het fonds hier een extra rendement mee behaald. Het uitlenen van aandelen neemt echter ook risico’s met zich mee: de tegenpartij kan bijvoorbeeld failliet gaan. Onderzoek daarom goed welk percentage het fonds uitleent aan andere partijen en bij wie de risico’s liggen.
Wat is een ETF?
Een ETF is eigenlijk hetzelfde als een indexfonds met één duidelijk verschil: een ETF is verhandelbaar op de beurs net zoals aandelen dat zijn. Hierdoor is het makkelijker om deelnames te kopen en verkopen wat natuurlijk voordelig is. Een indexfonds wordt vaak slechts één keer per dag verhandeld en je moet een los account openen bij de aanbieder om er te kunnen handelen.
Wat is een tracker?
Een tracker is eigenlijk een synoniem voor een ETF (en indexfonds). Een tracker is een beleggingsinstrument dat het rendement en risico van een beursindex probeert te volgen.
Wat is een actief beheerd beleggingsfonds?
Een actief beheerd beleggingsfonds is een fonds dat actief aandelen koopt en verkoopt op basis van de laatste marktontwikkelingen. Bij een vergelijkbaar fonds werken veel analisten die allemaal betaald moeten worden. Hierdoor liggen de kosten er hoger dan bij een indexfonds: gemiddeld genomen tussen de één en twee procent. Om aantrekkelijk te zijn moeten de fondsen dus beter presteren dan de markt wat vaak niet lukt. Pas daarom op met beleggingen in actief beheerde beleggingsfondsen.
Dit zie je ook terug in hoe veel van die fondsen werken: ze passen bijvoorbeeld regelmatig hun naam aan, waardoor ze positief bekend blijven staan zelfs wanneer de prestaties tegenvallen. Ook blijkt het moeilijk te voorspellen wanneer de beurzen het goed zullen doen: in de periode tussen 1996 en 2010 werd het grootste deel van de winst op 10 dagen gemaakt. Wanneer je geen aandelen bezat op die dagen dan zou je rendement vele procenten lager zijn uitgepakt.
Wat zijn goede indexfondsen?
Wanneer je gaat beleggen in een indexfonds, wil je natuurlijk de best mogelijke resultaten behalen. Het is daarvoor belangrijk dat een fonds in ieder geval de volgende zes eigenschappen bezit. Voldoet een fonds niet aan deze eisen? Dan kan je beter even doorzoeken naar een ander indexfonds.
Lage kosten
Het is in ieder geval belangrijk dat je een fonds kiest met lage kosten: zelfs een kostenverschil van 0,1% kan een enorm verschil maken. Dit komt doordat je, wanneer je belegt, ook rendement over je rendement ontvangt. Hierdoor kan je over een periode van 30 jaar al snel 20% aan rendement verliezen alleen door dat kleine verschil in kosten. Het loont daarom zeker om bij een goedkope broker te beleggen in indexfondsen.
Risicospreiding
Ook is het slim om voldoende spreiding toe te passen. Op die manier voorkom je dat je beleggingen slecht presteren doordat een bepaalde sector of regio het slecht doet. Door in een wereldfonds te beleggen profiteer je direct van de ontwikkelingen in diverse regio’s. Je kunt er natuurlijk ook voor kiezen om te investeren in fondsen afkomstig uit verschillende landen.
Fysieke replicatie
Het is verder aan te raden om een indexfonds te kiezen met een fysieke replicatie. Dit betekent dat het fonds de onderliggende aandelen en obligaties ook daadwerkelijk koopt. Nabootsingen met derivaten, ook wel een synthetische replicatie genoemd, zijn vaak complex en het is dan lastig om de risico’s te achterhalen.
Minimale dividendlekkage
Een fonds met een minimale dividendlekkage is ook aan te raden. Veel fondsen verliezen 0,1 tot 0,2 procent aan dividend doordat je een deel van de betaalde belastingen niet kunt terugontvangen via je belastingaangifte. Onderzoek daarom hoe hoog het dividendlekkage bij het betreffende fonds is.
Groot en efficiënt indexfonds
Het is verder aan te raden om te investeren in een indexfonds dat groot genoeg is: kleinere fondsen maken vaak hogere kosten waardoor je rendement verliest. Een groot fonds heeft bovendien een hogere liquiditeit waardoor de spreads lager liggen. Zoek daarom naar ETF-fondsen met een belegd vermogen van een miljard of meer.
Nauwkeurige tracking
Ten slotte is het belangrijk dat het indexfonds waarin je belegt de index nauwkeurig volgt. Niet elke index is even accuraat: sommige fondsen hebben een zogenaamde tracking error waardoor de resultaten die je bereikt kunnen verschillen van de resultaten die de index neerzet.
Waarom is het slim om in een indexfonds te beleggen?
Met een indexfonds kan je een mooi, stabiel rendement opbouwen over een lange periode. De kosten op een indexfonds zijn vaak laag en je hoeft weinig tot geen tijd te besteden aan de vermogensopbouw. Bovendien profiteer je met een indexfonds van een brede spreiding waardoor je risico lager ligt dan wanneer je zelf aandelen zou kopen.
Wat zijn de nadelen van indexfondsen?
Met een indexfonds is er sprake van weinig flexibiliteit, er wordt niet ingespeeld door de beheerder op marktontwikkelingen. Ook behaal je niet snel een grote winst: een index is immers het gemiddelde van een bredere markt. Doordat je geen invloed hebt over individuele aankopen, kan geen controle uitoefenen op de beleggingsbesluiten die door de fondsbeheerders worden gemaakt.
Kritiek op indexfondsen
Indexfondsen zijn niet helemaal zonder kritiek. Wanneer steeds meer mensen overgaan op indexfondsen, dan beleggen mensen steeds vaker blind. Hierdoor vallen misstanden bij een bedrijf bijvoorbeeld minder op. Hierdoor kunnen misstanden langer doorgaan waardoor de uiteindelijke crash ook groter zou zijn.
Indexfondsen kunnen ook tot grotere schommelingen op de beurs leiden. Wanneer mensen aandelen kopen en een bedrijf doet het niet goed, dan verkopen ze alleen de aandelen van dat bedrijf. Wanneer de markt echter in een dipje zit en mensen massaal hun fondsparticipaties verkopen, bestaat het risico dat hierdoor de markt als geheel plotseling flink daalt.
Ook bestaat er een risico voor indexfondsen die in weinig liquide aandelen handelen. Wanneer veel mensen tegelijk hun participatie in het fonds willen verkopen, kan het lastig zijn om de onderliggende effecten te verkopen.
Ondanks de kritiek worden indexfondsen voor beginnende en weinig ervaren beleggers nog regelmatig aangeraden. Ook Warren Buffett gaf bijvoorbeeld aan dat het voor de meeste beleggers logischer is om een ETF op de S&P500 te kopen in plaats van losse aandelen te selecteren en kopen.
Wat is het rendement op indexbeleggen?
Het gemiddelde rendement op de best presterende indexen bedraagt ongeveer 8 procent. Je moet vervolgens wel rekening houden met eventuele bijkomende kosten. Ook maakt het moment waarop je instapt uit: het is daarom belangrijk om periodiek participaties te kopen op een indexfonds.
Hoe kan je een ETF kopen?
Het kopen van een ETF op een indexfonds is bij de meeste brokers erg eenvoudig. Je kunt binnen het platform van de broker eenvoudig het zoekvlak gebruiken om het fonds te vinden waar je in wilt investeren. Zodra je het fonds hebt gevonden, hoef je alleen in te voeren hoeveel participaties je wilt kopen. Wanneer één ETF bijvoorbeeld een prijs heeft van € 80 en je wilt met € 800 beleggen, dan kan je 8 participaties van het fonds kopen.
Je kunt je ook bij een bedrijf inschrijven voor een indexfonds. Wanneer je voor deze optie gaat, stel je doorgaans een vaste periodieke storting in. Dit bedrag wordt dan automatisch maandelijks van je rekening afgeschreven.
Hoe werkt een indexfonds?
Een indexfonds bootst de daadwerkelijke index zoveel mogelijk na. De AEX is bijvoorbeeld opgebouwd uit een X aandelen Unilever en een X aandelen Shell. Hierbij zijn er verschillende technieken die fondsen gebruiken om een index na te bootsen.
Veel fondsen kiezen voor volledige nabootsing. Bij volledige nabootsing heeft elk aandeel uit de index hetzelfde gewicht in het indexfonds. Op die manier komen de resultaten van de index en het indexfonds bijna volledig overeen.
Sommige fondsen kiezen voor gedeeltelijke nabootsing. Bij gedeeltelijke nabootsing wordt er een representatieve selectie gemaakt van aandelen binnen het fonds. De koers van het indexfonds kan dan wat afwijken van de index.
Ten slotte is er soms sprake van een indexfonds dat via derivaten werkt. Hierbij belooft de bank om een bepaald rendement uit te keren. Dit is echter risicovoller, aangezien bij faillissement van de bank de investering waardeloos wordt.
Verschillen met een beleggingsfonds
- Een indexfonds volgt de index, een beleggingsfonds doet dat niet.
- De kosten van een indexfonds liggen lager dan die van een beleggingsfonds.
- Het beleid van een indexfonds is passief terwijl een beleggingsfonds actief beheerd wordt.
Waarom beleggen in indexfondsen?
Indexfondsen zijn een prima manier om op een evenwichtige wijze te beleggen in bepaalde markten of geografische gebieden. Met de AEX beleg je bijvoorbeeld in 25 aandelen van de meest bekende en invloedrijke bedrijven binnen Nederland. Op die manier doe je dus automatisch aan risicospreiding: wanneer je slechts één aandeel koopt zullen slechte cijfers van het betreffende bedrijf direct je gehele resultaat drukken.
Indexfondsen zijn relatief gezien een veilige manier van beleggen. Wanneer je geld stopt in een beleggingsfonds of aandeel zijn de kansen op een lager of hoger rendement groter. De koers beweegt minder doordat het om een gemiddelde van een grote hoeveelheid aandelen gaat.
Een indexfonds kiezen
Er bestaan veel indexfondsen en ook hier is het belangrijk om de juiste keuze te maken. Hierbij zijn de kosten een belangrijke factor om rekening mee te houden. Hogere kosten kunnen het rendement namelijk flink drukken. Grote fondsen zijn vaak efficiënter en kunnen hun diensten daardoor goedkoper aanbieden.
Bekijk ook of het fonds de index goed nabootst. Je kunt zien of het rendement van het indexfonds overeenkomt met het verloop van het rendement van het daadwerkelijke fonds. Let ook op de vestigingsplaats van het fonds wanneer het een aandelenfonds is. Op die manier kan je nagaan of er niet teveel dividend weglekt.
Wanneer je echt veilig wilt beleggen, kan je er voor kiezen om een zo globaal mogelijk fonds te kiezen. Globale fondsen volgen bijvoorbeeld alle aandelenmarkten gezamenlijk, soms gecombineerd met obligaties of zelfs vastgoed. Op die manier stabiliseer je over het algemeen je resultaat.
Auteur
Over Alex Mostert
Al toen ik 16 was kocht ik stiekem mijn eerste aandeel. Ondertussen beheer ik beleggen.info al meer dan 10 jaar en help ik mensen graag bij het bereiken van 'financiële vrijheid'. Na een studie bedrijfskunde en psychologie heb ik mij volledig toegelegd op ondernemen: de helft van de tijd in Nederland & de helft van de tijd in het buitenland. Lees hier meer over mij & maak kennis! Laat ook vooral een reactie achter onder het artikel!