Wat is de invloed van de rente op de aandelenmarkt?
Waar veel spaarders zich verheugen op een hoge rente is een hoge rente op spaargeld voor beleggers zelden reden tot feest. Wanneer de Europese Bank aankondigt dat een renteverhoging er aan zit te komen dalen de koersen direct, maar hoe kan dit eigenlijk?
Wat zijn de gevolgen van rente op de aandelenmarkt?
- Een verhoging van de rente zorgt ervoor dat geld lenen duurder wordt.
- Bedrijven en consumenten besteden daardoor minder geld.
- Hierdoor neemt de winstgevendheid van bedrijven af.
- Aandeelkoersen zullen bij een hogere rente dalen.
- Veel beleggers stappen over van aandelen naar obligaties.
Waarom stijgen & dalen de rentes?
De Centrale Banken verhogen of verlagen de rente in een bepaalde economische zone. In Amerika bepaald de Federal Reserve de rente en in Europa de Europese Centrale Bank.
Het doel van Centrale Banken is het behouden van prijsstabiliteit. Dit betekent dat de prijzen niet te snel mogen stijgen; prijsstijgingen worden ook wel inflatie genoemd.
Dit is het algemene beleid van de Centrale Bank:
- Bij een te hoge inflatie zal de bank de rente verhogen.
- Bij een te lage inflatie zal de bank de rente verlagen
De effecten van een renteverhoging of –verlaging zijn vaak direct terug te zien op de beurs. De daadwerkelijke gevolgen op de economie zie je vaak pas een jaar later.
In de bovenstaande grafiek zie je welke rente de Fed over tijd heeft berekend
Wanneer de rente stijgt wordt geld lenen duurder
Wanneer de rente stijgt kunnen zowel consumenten als bedrijven minder goedkoop geld lenen. Bijna alle bedrijven lenen wel eens geld, dit doen ze om te investeren of om een hogere winst te behalen. Consumenten lenen daarnaast ook regelmatig geld om aankopen te doen.
Gevolg 1: bedrijven investeren minder
Grote bedrijven lenen regelmatig geld: dit doen ze omdat ze geloven dat ze winst kunnen maken op het krediet. Wanneer een bedrijf zeven procent betaalt over leningen en ze daar een rendement op behalen van vijf procent, dan betekent dit dat iedere geleende euro ze geld oplevert.
Wanneer de rente stijgt, neemt deze marge echter af. Bedrijven lenen dan minder geld waardoor de investeringen afnemen. Hierdoor kan de winstgevendheid van het bedrijf dalen.
Investeringen nemen af bij een hoger rentepercentage
Gevolg 2: winst van bedrijven neemt af
Een stijgende rente heeft niet alleen invloed op de toekomstige investeringen van een bedrijf. Het kan er ook toe leiden dat de huidige financiering van het bedrijf duurder wordt. Wanneer het bedrijf plotseling te maken krijgt met hogere rentelasten, dan kan de winstgevendheid van het bedrijf direct onder druk komen te staan.
Wanneer de winst per aandeel daalt, zullen aandeelhouders hun aandelen eerder verkopen waardoor de koers daalt.
Gevolg 3: beleggers en geleend geld
Veel beleggers maken gebruik van geleend geld binnen hun portefeuille: ze maken gebruik van een hefboom . Wanneer beleggers een hefboom toepassen, beleggen ze op marge. Over het geleende geld moet de belegger rente betalen.
Wanneer de rente stijgt, nemen de kosten voor het gebruik van de marge toe. Dit maakt beleggen met een hefboom minder aantrekkelijk. Wanneer de rente veel stijgt, kunnen beleggers zelfs besluiten om hun aandelen uit paniek te verkopen. Dit kan leiden tot een sterk dalende aandelenprijs.
Daling van de algehele consumptie
We bespraken in de vorige alinea al kort dat bedrijven minder zullen investeren wanneer de rente stijgt. Voor grote uitbreidingen en nieuwe innovaties is geld nodig. Wanneer de rente op deze investeringen toeneemt, zullen bedrijven de minder noodzakelijke investeringen uitstellen of geheel schrappen.
Daling werkgelegenheid
Een direct gevolg van de daling in het aantal investeringen, is dat bedrijven minder besteden. Wanneer bedrijven minder investeren, zal de werkgelegenheid afnemen. Er zijn dan minder projecten waar mensen voor nodig zijn. Een lagere werkgelegenheid leidt weer tot minder bestedingen. De afname in bestedingen zorgt weer voor een afname van de verkopen. Hierdoor neemt de winstgevendheid van het bedrijfsleven verder af waardoor de aandeelkoersen verder dalen.
Duurder consumentenkrediet
Tegelijkertijd zullen consumenten minder besteden doordat ze minder voordelig consumptiegoederen op krediet kunnen aanschaffen. Ook dit zorgt ervoor dat de bestedingen dalen. Bedrijven verkopen hierdoor minder waardoor de bedrijven minder goed presteren. Ook dit kan leiden tot dalende aandeelkoersen.
Beleggers gaan op zoek naar alternatieven
Beleggers zijn altijd op zoek naar het beleggingsproduct waar ze het hoogste rendement mee kunnen behalen. Wanneer er een hogere rente geldt, ligt het rendement op spaarrekeningen en obligatieleningen hoger.
Aandelen zijn altijd al beleggingsproducten met een risicovoller imago. Beleggers willen hier voldoende voor gecompenseerd worden. Wanneer obligaties of zelfs de gemiddelde spaarrekening aantrekkelijker worden, zullen steeds meer beleggers hun aandelen verkopen. Hierdoor kunnen de aandeelkoersen verder dalen.
Wat kan je doen wanneer de rente stijgt?
Optie 1: een deel van je aandelen verkopen
Wanneer de rente toeneemt, zullen de aandelenkoersen vaak dalen. Tegelijkertijd neemt het rendement op spaarrekeningen en obligatieleningen toe. Het kan dan verstandig zijn om een deel van je geld terug te trekken uit de beurs en om te kiezen voor één van deze minder risicovolle mogelijkheden.
Optie 2: speculeren op dalende koersen
Je kunt er ook voor kiezen om te speculeren op dalende koersen. je kunt dit doen door een short positie op een aandeel te openen.
Optie 3: zoeken naar ondergewaardeerde aandelen
Je kan ook op zoek gaan naar koopjes. De hogere rente hoeft niet permanent te zijn en in de toekomst kunnen bedrijven weer betere resultaten neerzetten. Wanneer je aandelen wilt kopen, is het wel belangrijk om goed te onderzoeken of het bedrijf geen enorme schulden heeft waar ze nu veel meer rente over betalen.
Hoe kan je met de rente recessies voorspellen?
Het is ook mogelijk om rentes te gebruiken om een toekomstige recessie te voorspellen. Normaal gesproken zijn de rentes op korte termijn leningen lager dan op lange termijn leningen. De inflatie zorgt ervoor dat de winstgevendheid voor de kredietverstrekker daalt over een langere periode. Door inflatie wordt hetzelfde geldbedrag in de toekomst minder waard. De kredietverstrekker ontvangt dan ook een kleiner bedrag aan reële waarde terug. Soms kan er echter sprake zijn van een omgekeerde rentecurve.
Een omgekeerde rentecurve is een situatie waar de korte termijn rente juist hoger ligt dan de lange termijn rente. In het verleden was dit een aanwijzing voor de start van een nieuwe recessie. Er is dan minder vertrouwen in de toekomst. Wanneer dit gebeurt, kan het aantrekkelijk zijn om in obligaties met een korte looptijd te beleggen. De rentes op deze obligaties liggen dan hoger. Aandelen kan je in deze situatie beter links laten liggen.
Let op de reële rente
Het is belangrijk om op de reële rente te letten wanneer je de marktsituatie analyseert. Hoe sterk de reële rente stijgt, hangt af van de inflatie. De inflatie is de mate waarin het gemiddelde prijsniveau stijgt. Wanneer de inflatie toeneemt, neemt de waarde van dezelfde hoeveelheid geld af. Bij een hogere inflatie neemt de reële rente minder toe. Een toename van de rente van 1% bij een inflatie van 1% is sterker dan een toename van de rente met 1% bij een inflatie van 3%.
Een hogere rente hoeft dan ook niet per definitie slecht te zijn voor de aandelenmarkt. Wanneer het erg goed met de economie gaat, kan de rente wat stijgen zonder dat dit een negatieve impact hoeft te hebben op de economie.
Wat is het effect van een hoge rente op obligaties?
De koers van dezelfde obligatie neemt af wanneer de rente stijgt. Een obligatie met een vaste rente uitbetaling van 2% is immers aantrekkelijker wanneer de rente op spaarrekeningen 1% bedraagt dan wanneer deze 3% bedraagt.
Op nieuwe obligaties zal de rente echter hoger liggen. Wanneer je denkt dat de rente in de toekomst weer zal dalen, kan het interessant zijn om obligaties te kopen.
Vastgoed & rente
Wanneer de rente stijgt, kan beleggen in vastgoed minder aantrekkelijk worden. Bij een hogere rente ben je meer kwijt aan de vaste lasten. Tegelijkertijd zullen minder mensen een hypotheek kunnen afsluiten. De huizenprijzen worden voor een groot deel bepaald door de beschikbare financieringsruimte.
De effecten van een renteverhoging of –verlaging zijn vaak direct terug te zien op de beurs. De daadwerkelijke gevolgen op de economie zie je vaak pas een jaar later.
Zorgt een hogere rente altijd voor dalende koersen?
De prijzen van aandelen komen tot stand door het spel van vraag en aanbod. De verwachtingen van miljoenen beleggers bepalen hoe de beurskoersen zich ontwikkelen.
Wanneer de meerderheid verwacht dat de Fed de rente gaat verlagen met 0,5 procent, maar ze doen dit met 0,25%, dan kunnen de aandeelkoersen alsnog dalen. Mensen hadden op basis van die verwachting de aandelen al gekocht. Ze zijn vervolgens teleurgesteld door de beperktere daling en besluiten daarom om hun aandelen te verkopen.
De volgende regel geldt dan ook:
- Komt de verwachting uit: dan gebeurt er weinig met de aandelenkoers.
- Is de rentebeweging sterker: dan kunnen de aandelenkoersen bij een stijgende rente flink dalen en bij een dalende rente flink stijgen.
Het is daarom altijd belangrijk wanneer je gaat beleggen in aandelen om het sentiment in de gaten te houden.
Veelgestelde vragen over rente & aandelen
Wanneer de rente erg laag is, zie je dat bedrijven die veel dividend uitkeren vaak het meest profiteren: denk hierbij bijvoorbeeld aan Shell. Ook bedrijven die veel van hun activiteiten moeten financieren met geleend geld profiteren van lage rentes: denk hierbij aan vastgoedbedrijven.
Sommige aandelen doen het juist extra goed wanneer de rentes stijgen. Dit zijn vaak de aandelen in de financiële sector. Banken kunnen bijvoorbeeld hogere rentes vragen voor het uitlenen van geld. Hierdoor kunnen ze meer winst maken wat natuurlijk goed is voor de beurskoers van het aandeel.
Groeiaandelen hebben het meeste last van een hoge rente. Je vindt vooral veel groeiaandelen in de technologiesector. Deze aandelen hebben vaak hoge waarderingen die gebaseerd zijn op toekomstige groei. Bij een hoge rente is het lastig om deze groei te realiseren. Bovendien hebben deze bedrijven veel vreemd vermogen waardoor de kosten verder stijgen.
Auteur
Over Alex Mostert
Al toen ik 16 was kocht ik stiekem mijn eerste aandeel. Ondertussen beheer ik beleggen.info al meer dan 10 jaar en help ik mensen graag bij het bereiken van 'financiële vrijheid'. Na een studie bedrijfskunde en psychologie heb ik mij volledig toegelegd op ondernemen: de helft van de tijd in Nederland & de helft van de tijd in het buitenland. Lees hier meer over mij & maak kennis! Laat ook vooral een reactie achter onder het artikel!