Wat is fundamentele analyse en hoe doe je het?

Fundamentele analyse is een manier van analyse waarbij de intrinsieke of daadwerkelijke waarde van een aandeel centraal staat. Volgens de theorie van fundamentele analyse zal de koers van een effect na verloop van tijd altijd naar deze waarde bewegen. Bij fundamentele analyse probeer je met harde cijfers voorspellingen te maken over de toekomst. Maar hoe kan je fundamentele analyse gebruiken om betere beleggingsresultaten neer te zetten?

Wat is fundamentele analyse?

Fundamentele analyse is techniek die je als belegger kunt gebruiken om te bepalen of het interessant is om een aandeel te kopen. Het doel van fundamentele analyse is om te onderzoeken of een aandeel ondergewaardeerd of overgewaardeerd is. Dit doe je door te kijken naar het toekomstperspectief van het bedrijf. Fundamentele analyse verschilt sterk van technische analyse. Bij technische analyse kijk je juist naar huidige koerspatronen.

Wat wil je weten over fundamentele analyse?

• Praktijk: hoe voer je fundamentele analyse uit?
• Visies: wat is het belang van andere partijen?
• Verslagen: welke informatie van bedrijven kan je gebruiken?
• Indicatoren: welke indicatoren kan je gebruiken?
• Intrinsieke waarde: wat is de waarde van een aandeel?
• Voordelen & nadelen van fundamentele analyse

Hoe kan je fundamentele analyse toepassen?

Je kunt fundamentele analyse op verschillende niveaus toepassen. Voordat je een aandeel koopt, is het verstandig om naar de verschillende niveaus te kijken.

Het meest brede niveau is de economie als geheel. Je analyseert dan hoe de economie van bijvoorbeeld een land het doet. De economische situatie binnen een land heeft een grote invloed op de ontwikkelingen van de koers van een aandeel. Wanneer het economisch goed gaat met een land, stijgt de vraag naar producten immers. Dit leidt vervolgens weer tot een stijgende aandelenkoers.

Vervolgens kan je inzoomen op de specifieke sector. Het is belangrijk om ook rekening te houden met de sector waarbinnen het bedrijf opereert. Sommige sectoren zijn bijvoorbeeld levendiger dan anderen. Retail winkels verliezen klanten aan de online winkels. Dit soort ontwikkelingen zijn terug te zien in de aandeelkoersen van de bedrijven die binnen deze sectoren opereren.

Het niveau waar fundamentele analyse zich echter het meeste mee bezighoudt, is het niveau van het individuele aandeel. In de rest van het artikel bekijken we hoe je kunt bepalen of een bedrijf het fundamenteel gezien goed doet.

De basis: heeft het bedrijf een concurrentievoordeel?

De basis van fundamentele analyse is vaststellen of een bedrijf een concurrentievoordeel heeft. Doet het bedrijf het beter dan de concurrent? Kijk hiervoor goed naar de activiteiten van het bedrijf en vergelijk die met andere bedrijven die ook actief zijn binnen de sector.

Heeft het bedrijf bepaalde unieke vaardigheden die ontbreken bij een ander bedrijf? Wanneer dit het geval is, dan is de kans groot dat de koers van het aandeel in de toekomst een positieve ontwikkeling doormaakt.

Kwalitatieve versus kwantitatieve analyse

Je kan fundamentele analyse opdelen in kwalitatieve en kwantitatieve analyse. Bij kwantitatieve analyse kijk je naar harde cijfers. Denk bijvoorbeeld aan de winst of de omzet. Bij kwalitatieve analyse kijk je naar minder tastbare zaken. Denk bijvoorbeeld aan de kwaliteit van het management of de toekomstvisie van het bedrijf.

Onderzoek de visies van andere partijen

Wanneer je bezig bent met fundamentele analyse, is het ook aantrekkelijk om te kijken naar vooruitzichten van andere partijen. Hiervoor kan je bijvoorbeeld kijken naar de verwachtingen zoals die door het bedrijf naar buiten worden gebracht. Bedrijven publiceren regelmatig winstcijfers en winstverwachtingen.

Andere professionele beleggers

Je kunt ook kijken naar analyses van professionele beleggers. Zeker wanneer de professionele belegger een trouwe, grote groep volgers heeft dan kan er zomaar een balletje gaan rollen. Daarnaast hebben professionele beleggers vaak diepgaande kennis over bepaalde aandelen. Daardoor zou het zomaar kunnen dat ze iets zien wat jij in je analyse over het hoofd hebt gezien. Gebruik de analyses vooral om je eigen voorspellingen bij te schaven. Ook professionals maken fouten!

Experts publiceren regelmatig hun mening over aandelen

Algemene sentiment

Ten slotte kan het ook helpen om het sentiment vast te stellen. Dit kan je doen door populaire nieuwswebsites en fora af te struinen. Aandelen bewegen vaak mee met de algemene stemming van de beleggers. Bij paniek kan de koers bijvoorbeeld instorten. Het is dan verstandig om vast te stellen of het bedrijf het slecht doet of dat de gehele aandelenmarkt het slecht doet. Wanneer het bedrijf het voor de rest wel nog goed doet, dan kan het aantrekkelijk zijn om een moment van paniek te gebruiken om aandelen op te kopen.

Bij de handel in aandelen kunnen allerlei kleine nieuwsfeiten namelijk al een forse reactie uitlokken. Wanneer de CEO van een bedrijf een weekje ziek is kan de koers al enorm dalen. Het komt met regelmaat voor dat een gerucht (dat achteraf niet altijd waar blijk te zijn) de koers rare sprongen doet maken. Denk hierbij bijvoorbeeld aan geruchten rondom een mogelijke overname.

Welke verslagen publiceert een bedrijf?

Bedrijven die genoteerd staan aan de beurs moeten periodiek hun financiële gegevens delen. Aan de hand van de financiële gegevens kan je bepalen hoe het bedrijf ervoor staat. Je kan hiervoor de balans, winst-en-verlies rekening en de cashflow statement gebruiken.

Balans lezen

Op de balans kan je zien welke bezittingen en schulden een bedrijf op een bepaalt moment bezit. Op de linkerkant van de balans kan je de bezittingen of middelen van het bedrijf vinden. Denk hierbij aan financiële tegoeden en gebouwen.

Aan de rechterkant van de balans kan je zien hoe het bedrijf gefinancierd wordt. Je ziet hier hoeveel geld er is ingebracht door de aandeelhouders. Ook zie je hoeveel het bedrijf heeft geleend en welk deel van de winst uit de vorige jaren is vastgehouden.

De balans kan je interessante inzichten geven over de financiële gezondheid van een bedrijf. Je kan bijvoorbeeld zien of een bedrijf veel lopende schulden heeft. Je kan aan de balans niet zien hoe het met de huidige winstgevendheid van het bedrijf gaat.

Voorbeeld van een balans

De winst-en-verlies rekening

Op de winst-en-verlies rekening kan je zien hoe het bedrijf het over een langere periode doet. Op dit overzicht vind je doorgaans de volgende cijfers:

• Netto-omzet: alle inkomsten die zijn binnengekomen.
• Brutowinst: de omzet min de kosten die hier direct mee samenhangen.
• Operationele resultaat: de winst na aftrek van de algemene bedrijfskosten.
• Resultaat uit gewone bedrijfsvoering voor rente: dit is het bedrag dat overblijft nadat buitengewone baten en lasten zijn verrekend.
• Resultaat uit gewone bedrijfsvoering voor belastingen: de winst voordat het bedrijf belasting betaalt.
• Resultaat na belastingen: de winst die overblijft na de betaalde belastingen.

Voorbeeld van een winst-en-verlies rekening

Cash flow statement

De cash flow statement geeft aan hoe liquide een bedrijf is. Soms kan een bedrijf winstgevend zijn en toch een tekort hebben aan geld. Dit gebeurt wanneer het vooral om papieren winsten gaat die nog niet daadwerkelijk ontvangen zijn. Het is belangrijk om te onderzoeken of een bedrijf voldoende geld heeft om aan haar verplichtingen te blijven voldoen. Hierbij wordt er onderscheid gemaakt tussen drie bronnen van geld:

• Geld uit investeringen (CFI): geld dat gebruikt wordt voor investeringen.
• Geld voor financiering (CFF): geld dat gebruikt of ontvangen is door het uit(lenen) van geld.
• Operationele cash flow (OCF): geld dat voortvloeit uit de dagelijkse werkzaamheden.

Veel beleggers hechten veel waarde aan de cash flow statement van een bedrijf. Slimme accountants kunnen de winstgevendheid van een bedrijf manipuleren door te spelen met bijvoorbeeld de afschrijvingen. De hoeveelheid geld die er binnenkomt is een stuk lastiger te manipuleren.

Voorbeeld van een cash flow statement

Wat zijn belangrijke fundamentele indicatoren?

Bij fundamentele analyse speelt de jaarrekening vaak een belangrijke rol. Voordat je een aandeel koopt, is het dan ook verstandig om deze erbij te pakken. Aan de hand van verschillende cijfers kan je vaststellen of het bedrijf momenteel gezond is. Door dit te combineren met de aan- of afwezigheid van een concurrentievoordeel, kan je bepalen of het slim is om het aandeel nu te kopen. In dit deel van het artikel bespreken we belangrijke fundamentele indicatoren die je kunt gebruiken bij het nemen van beleggingsbeslissingen.

Winst per aandeel

Het berekenen van de winst per aandeel is vrij eenvoudig. Hiervoor delen we de nettowinst door het aantal aandelen dat uitstaan. Vervolgens kan je bekijken of er sprake is van een positieve trend. Wanneer de winst per aandeel in de afgelopen jaren is gestegen, dan is dit een goed teken.

De koers-winstverhouding

Een andere belangrijke indicator is de koers-winstverhouding. Deze verhouding geeft aan hoeveel jaren er nodig zijn om de huidige beurskoers terug te verdienen. Hiervoor deel je de winst per aandeel door het aantal openstaande aandelen. Lage verhoudingen kunnen een aanwijzing zijn dat het aandeel is ondergewaardeerd. Dit kan dan een interessant koopmoment zijn.

Wanneer de verhouding juist erg hoog is, kan het een reden zijn om het aandeel niet te kopen. Dit soort aandelen zijn vaak erg speculatief. Een erg hoge verhouding zie je dan ook vaak terug bij start-ups.

Portefeuilles met aandelen met een lage koers/winstverhouding doen het over het algemeen beter. Een groot voordeel van deze indicator is dat je redelijk snel kunt vaststellen of een aandeel onder- of overgewaardeerd is. Wel is het belangrijk om ook naar andere factoren te kijken.

Dividend per aandeel

Bedrijven keren soms een deel van de winst uit in de vorm van dividend. In het artikel wat is dividend lees je hier meer over. Het dividend per aandeel geeft aan hoeveel dividend je ontvangt op je aandeel. Dit kan je eenvoudig berekenen door het totale dividend te delen door het aantal openstaande aandelen. Een stijgende hoeveelheid dividend per aandeel kan het aantrekkelijker te maken om te beleggen in het aandeel.

Je kan het dividend ook uitdrukken als een dividendrendement. Dit is het percentage van de waarde van het aandeel dat uitgekeerd wordt in dividend. Het uitdrukken van dividend in de vorm van een dividendrendement, maakt het makkelijker om aandelen met elkaar te vergelijken.

Eigen vermogen per aandeel

Bij een bedrijf bestaat het eigen vermogen uit de waarde van de aandelen en openstaande reserves. Wanneer je deze combinatie vervolgens deelt door het aantal aandelen, krijg je het vermogen per aandeel. Dit noemt men ook wel de intrinsieke waarde van een aandeel. Wanneer de beurskoers lager ligt dan het eigen vermogen per aandeel, dan kan dit als een koopsignaal gezien worden.

Meer geavanceerde fundamentele indicatoren

Bij het uitvoeren van fundamentele analyse kan je gebruik maken van veel verschillende fundamentele indicatoren. Wanneer je een completere analyse wilt maken kan je ook gebruik maken van de volgende cijfers.

RORC of rendement op het onderzoekskapitaal

Dit getal is vooral interessant voor bedrijven waar onderzoek een belangrijke rol speelt. Om dit cijfer te berekenen, moet je de omzet van het bedrijf delen door de uitgaven voor Research & Development. Hieraan kan je zien in welke mate elke geïnvesteerde euro in onderzoek leidde tot meer omzet. Bedenk echter wel dat het verband tussen onderzoek en de winst lang niet bij alle bedrijven even sterk is.

Wat is Yield on cost (YOC)?

De Yield on Cost is het dividendrendement op de initiële investering. Dit getal is echter niet erg waardevol om voorspellingen te doen. Afhankelijk van wanneer je de investering hebt gedaan, is de beurskoers immers lager of hoger. De koersontwikkelingen worden vervolgens niet meegenomen. De YOC is dan ook vooral aantrekkelijk om je eigen rendement op je geïnvesteerde geld na te gaan.

Volatiliteit

Je kunt bij beleggingen ook kijken naar de volatiliteit van een aandeel. Wanneer de koers van een aandeel erg bewegelijk is, dan er is er vaak sprake van onzekerheid. Onderzoek binnen je analyse waar deze onzekerheid vandaan komt. Wanneer je stabiliteit belangrijk vindt, is het niet verstandig om erg volatiele aandelen te kopen. Volatiele aandelen bieden echter wel kansen. Wanneer je een volatiel aandeel op het juiste moment koopt, kan je een forse koerswinst behalen.

Het orderboek gebruiken

Je kunt bij een broker vaak het orderboek gebruiken. Hier zie je hoeveel beleggers een bepaalt aandeel willen kopen of verkopen. Dit is vooral op de korte termijn aantrekkelijk: je kan aan de hand van de orders voorspellen of de koers binnenkort gaat dalen of stijgen. Voor een lange termijn strategie kan je het orderboek vooral gebruiken om op een aantrekkelijk moment in te stappen. Goede lange termijn voorspellingen kan je echter niet maken met het orderboek.

Beleggingen door bestuurders

Het kan ook interessant zijn om in de gaten te houden wat de bestuurders van een bedrijf doen. Wanneer ze meer aandelen bijkopen, dan kan dit een signaal zijn dat het goed gaat met het bedrijf. Uiteindelijk weten de bestuurders van een bedrijf immers als geen ander wat er allemaal gaande is binnen het bedrijf.

Toch moet je niet te snel conclusies verbinden aan de beleggingen die worden uitgevoerd door bestuurders. Misschien verkoopt een bestuurder zijn aandelen omdat hij een nieuw huis wil kopen en niet omdat hij het vertrouwen in het bedrijf verliest. Neem daarom altijd beslissingen op basis van meerdere fundamentele cijfers.

Fundamentele analyse bij Forex

Bij de handel in Forex spelen macro-economische cijfers een belangrijke rol. Doordat de markt zo groot is, kan één kleine partij amper invloed uitoefenen op de koers. Bij de handel in Forex is het dan ook van belang om de economische en politieke situatie in de regio van de munt te onderzoeken. Je kan hiervoor gebruik maken van de volgende indicatoren:

• De actuele rentestand
• Het Bruto Nationaal Product
• Het consumentenprijscijfer (CPI), de inflatie en andere uitgavenindicatoren
• De werkloosheidscijfers binnen de zone
• Het consumentenvertrouwen
• Saldo van de handelsbalans
• Fiscaal en monetair beleid van de overheid

In het artikel economische indicatoren bij Forex gaan we verder in op belangrijkste economische indicatoren die je kunt gebruiken bij fundamentele analyse.

Wat is de intrinsieke waarde?

Fundamentele analyse wordt gebruikt om de intrinsieke waarde van een aandeel vast te stellen. Het spel van vraag en aanbod bepaalt de waarde van een aandeel. De waarde van een aandeel komt lang niet altijd overeen met de daadwerkelijke prestaties van het bedrijf achter het aandeel. Hypes kunnen aandeelprijzen flink doen stijgen zonder dat er een goed plan achter het bedrijf zit. Tegelijkertijd kunnen mensen tijdens een crisis aandelen massaal verkopen, terwijl de bedrijven het nog prima doen.

Het is het doel van fundamentele analyse om vast te stellen wat de daadwerkelijke waarde van een bedrijf is. Aanhangers van fundamentele analyse geloven dat de prijs van een aandeel op de lange termijn altijd naar dit bedrag toe zal bewegen.

Fundamentele analyse is echter geen exacte wetenschap. Experts verschillen vaak sterk van mening. Op basis van dezelfde cijfers kan de ene belegger besluiten om een aandeel te kopen en de andere belegger kan besluiten om het aandeel juist te verkopen. Het is daarom belangrijk om te onthouden dat fundamentele analyse alleen een manier is om de intrinsieke waarde van een aandeel te benaderen. Wat de waarde zou moeten zijn, blijft vrij subjectief.

Wat zijn de voordelen van fundamentele analyse?

Fundamentele analyse is vooral belangrijk bij het bepalen van de investeringsmogelijkheden op de middellange tot lange termijn. Door een analyse te maken van de resultaten kan je voorspellen of de vooruitzichten voor een aandeel of valutapaar ook in de toekomst rooskleurig zijn. Door het bepalen van de waarde van een investering kan je vaststellen of het aantrekkelijk is om te kopen of verkopen.

Door de cijfers achter een bedrijf te analyseren maak je als belegger rationele keuzes. Hierdoor voorkom je dat je beslissingen te veel worden gebaseerd op het gevoel dat je bij een aandeel hebt.

Door fundamentele analyse slim toe te passen kan je beter bepalen wanneer een aandeel te goedkoop of duur verhandeld wordt. Op die manier weet je of het slim is om in te stappen bij een marktcorrectie.

Wat zijn de nadelen van fundamentele analyse?

Mensen ondervinden ook de nodige nadelen bij het uitvoeren van fundamentele analyse. Het uitvoeren van fundamentele analyse kost veel tijd: je moet informatie uit verschillende bronnen combineren om tot een goed overzicht te komen. Het proces kan dan ook erg complex zijn en is vaak niet geschikt voor de snelle handelaar.

De analyses die voortkomen uit fundamentele analyse zijn vaak gebaseerd op de lange termijn. Fundamentele analyse is dan ook maar beperkt bruikbaar voor daytraders. Wanneer je op de korte termijn handelt, kan technische analyse nuttiger zijn.

Fundamentele analyse is vaak lastig voor beginnende beleggers.  Het kan lastig zijn om de verschillende bronnen goed met elkaar vergelijken. De meeste beginners kiezen dan ook voor de technische analyses.

Ook bij fundamentele analyse moet je rekening houden met onverwachte gebeurtenissen. Een bedrijf kan er goed voorstaan en toch slecht presteren. Dit gebeurde bijvoorbeeld na de kredietcrsisis van 2008 en de coronacrisis van 2020.

Alhoewel een combinatie van zowel fundamentele als technische analyse het succesvolst is, blijkt dit in de praktijk vaak amper mogelijk. Alleen voor de mensen die niets anders doen dan traden is het realistisch om goed te worden in beide. Het is dus een kwestie van uitproberen om te kijken wat voor jou het beste werkt.

Kritiek op fundamentele analyse

Niet iedereen gelooft in de kracht van fundamentele analyse. Aanhangers van technische analyse geloven dat alle kennis al verwerkt zit in de huidige koers. Het is volgens hun dan ook niet nuttig om de intrinsieke waarde te proberen achterhalen. Het is beter om de patronen in de grafiek te herkennen en om hier op in te spelen.

Volgers van de efficiënte market hypothese geloven dat het hoe dan ook onmogelijk is om de markt te verslaan. Volgens deze theorie worden aandelen altijd tegen de meest efficiënte prijs aangeboden. De markt springt direct in op kansen waardoor deze direct verdwijnen. Zelf twijfel ik aan deze visie. De gemiddelde belegger is namelijk helemaal niet zo rationeel en wanneer je goede technieken toepast kan je wel degelijk profiteren van de beurs.

Auteur

Over Alex Mostert

Al toen ik 16 was kocht ik stiekem mijn eerste aandeel. Ondertussen beheer ik beleggen.info al meer dan 10 jaar en help ik mensen graag bij het bereiken van 'financiële vrijheid'. Na een studie bedrijfskunde en psychologie heb ik mij volledig toegelegd op ondernemen: de helft van de tijd in Nederland & de helft van de tijd in het buitenland. Lees hier meer over mij & maak kennis! Laat ook vooral een reactie achter onder het artikel!