De geschiedenis van beleggen, beurzen & aandelen
Beleggen: je hoort er steeds meer over. Enkele jaren geleden hielden alleen grote bedrijven zich bezig met beleggingen, maar tegenwoordig is dit wel anders. Steeds meer consumenten kiezen ervoor hun vermogen voor zich te laten werken door te starten met beleggen.
Omdat je pas sinds enkele jaren meer over beleggen hoort, denken veel mensen dat dit fenomeen nog helemaal niet zo oud is. Het tegendeel is waar: de geschiedenis van beleggen gaat enkele honderden jaren terug. Ben je benieuwd hoe deze geschiedenis er precies uit ziet? Lees dan snel verder, want op deze pagina lees je meer over de geschiedenis van beleggen.
De eerste uitgifte van aandelen
Zoals al eerder vermeld, gaat de geschiedenis van beleggen enkele honderden jaren terug. Zo werden de eerste aandelen al in de tijd van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) uitgegeven. Voor die tijd werden er al wel investeringen gedaan, maar nog niet zoals we nu gewend zijn. De eerste echte aandelen – die netjes genoteerd werden en een bepaald rendement met zich meenamen – werden dan ook uitgegeven in de tijd van de VOC.
De VOC had namelijk veel geld nodig om op handelsmissies te gaan. De handelscompagnie had zelf wel veel geld, maar niet voldoende om alle dure handelsmissies te kunnen betalen. Daarom werd er besloten aandelen uit te geven. Het publiek kreeg de kans in de VOC te investeren en een aantrekkelijk rendement te verdienen, de VOC verzamelde genoeg geld om met vele schepen op pad te gaan.
Voor het eerst beleggen op de beurs
De eerste aandelen werden uitgegeven in de tijd van de VOC, maar in deze tijd bestonden er nog geen beurzen. Toen er meer en meer gehandeld werd in aandelen en goederen, ontstond er de behoefte om een centrale handelsplaats op te richten. De eerste handelsplaats die in Nederland werd opgericht, kwam in 1611 in Amsterdam. Veel later pas, in het jaar 1851, werd de Amsterdamse Vereniging voor de Effectenhandel opgericht. Deze vereniging moest de aandelenhandel, die op dat moment al vrij groot was, reguleren.
Niet alleen in Nederland, maar ook in andere landen werden beurzen opgericht. Zo lanceerde men in de Verenigde Staten de Dow Jones Industrial Average, in het jaar 1896. Dit is de oudste aandelenindex van de Verenigde Staten. De Dow-Jones is nog altijd erg belangrijk in de VS.
De ontwikkeling van de aandelenkoers van de VOC, het eerste aandeel.
Recente ontwikkelingen in de beleggingsmarkt
Door de jaren heen is de beleggingsmarkt flink doorontwikkeld. Ten eerste zijn er veel nieuwe beleggingsproducten ontstaan, waaronder opties, CFD’s en zelfs Bitcoins. Ook is het sinds enkele jaren mogelijk om online geld te beleggen. Door deze ontwikkeling op de beleggingsmarkt, is beleggen steeds populairder geworden onder de ‘gewone’ consument. Waar vroeger alleen de allerrijksten geld belegden, is dit nu voor iedereen mogelijk.
Wij zijn benieuwd wat de beleggingsmarkt in de toekomst gaat doen. Mogelijk ontstaan er nog meer beleggingsproducten en komen er nog meer manieren om je geld te investeren. Als we kijken naar de eerste uitgifte van aandelen en de beleggingsmarkt nu, is er in ieder geval erg veel veranderd.
Sinds de komst van de eerste beurs is er veel veranderd. Wat zal de toekomst ons brengen?
Wat was de eerste aandelenbeurs?
De oorsprong van de aandelenbeurs vinden we in Venetië waar leningen werden verhandeld. Het eerste echte beursgebouw werd geopend in Antwerpen in 1531, alhoewel er nog geen aandelen werden verhandeld. Je kon hier alleen in obligaties en andere lening effecten verhandelen. De eerste echte aandelenbeurs ontstond in Amsterdam om de tochten naar verre koloniën te financieren.
Hoe is Wall Street ontstaan?
Een ander bekend beursfenomeen is natuurlijk Wall Street, de bekende straat in Manhattan waar alle grote Amerikaanse brokers en zakenbanken gevestigd zijn. De geschiedenis van Wall Street gaat terug naar 1653 toen de Nederlanders een wal bouwden om zich te beschermen tegen de Engelsen. De naam in het Nederlands was Waal Straat: deze straat werd afgebroken in 1699, maar de naam bestaat nog steeds.
Je kunt ook in Nederlandse aandelen handelen in Wall Street door gebruik te maken van een ADR. Dit is een certificaat waarvan de prijs meebeweegt met het onderliggende aandeel. De ADR wordt genoteerd in dollars, waardoor er sprake kan zijn van een valutarisico.
Wat was het tweede beursgenoteerde bedrijf?
Na de VOC was de West-Indische Compagnie of WIC in 1623 het tweede bedrijf met een notering aan de beurs. Beurshandel wordt steeds populairder: de Nederlandse overheid heeft dit door en met de wisselbank en een koopmansbeurs wordt de handel verder mogelijk gemaakt.
Waarom ontstond de beurs in Nederland?
Een mogelijke oorzaak hiervan is de Nederlandse cultuur: deze beruste in die tijd op het calvinisme waarbij spaarzaamheid en betrouwbaarheid belangrijke karaktereigenschappen zijn. Ook was Nederland al gewend om als groep samen te werken in de eeuwige strijd tegen het water. Dit alles zou hebben bijgedragen aan het ontstaan van de eerste beurs in Nederland.
Wanneer volgen andere beurzen?
In 1659 krijgt Londen ook een aandelenbeurs waarna diverse andere landen volgen. Ook ontdekt men dat de beurs ook een duistere zijde heeft: maatregelen zijn nodig om koersmanipulatie en speculatie tegen te gaan. Het lijkt erop dat dit laatste iets van elke dag is: ook nu zien we dat overheden proberen slimme maatregelen in te voeren om met nieuwe beleggingsproducten zoals de Bitcoin om te gaan.
Nederland behoudt een centrale rol
Vanaf 1700 verliest Nederland haar dominante positie op het gebied van wereldhandel. Toch hebben ze dankzij de beurs een sterke positie opgebouwd: ze gebruiken al die welvaart om de wereld te financieren. Wanneer andere landen of ondernemingen geld nodig hebben, plaatsen ze obligaties of aandelen op de Amsterdamse beurs.
Wat is de eerste beurscrisis
De eerste beurscrisis vindt plaats in 1720. Net zoals in Frankrijk en Engeland wordt er veel geld geïnvesteerd in ondernemingen die uiteindelijk weinig waard blijken te zijn. Deze bubbels zorgen voor economische problemen in voornamelijk Frankrijk en Engeland.
Wat is het eerste beleggingsfonds?
In 1794 heeft Nederland opnieuw de primeur om het eerste beleggingsfonds op te richten. Na de eerste beurscrisissen wordt het duidelijk dat het spreiden van risico’s geen overbodige luxe is.
Ondanks deze primeur brengt het Nederland niet direct meer welvaart. De ondergang van de VOC en de opkomst van Frankrijk als krachtige partij zorgt ervoor dat Nederland veel beursnotaties verliest. In 1840 dreigt Nederland hierdoor zelfs failliet te gaan. Gelukkig lukt het de overheid om nieuwe financiering te vinden op diezelfde Amsterdamse beurs.
Het gaat weer beter in Nederland
Later in de 18e eeuw beleeft Nederland een tweede gouden eeuw. Door de opkomst van fabrieken en stoomtreinen neemt de productie toe waardoor het aantal fondsen op de beurs fors stijgt.
In 1903 opent de Beurs van Berlage en in 1913 krijgt de effectenhandel een nieuw onderkomen op Beursplein 5 waar ze handel nu nog steeds gevestigd is. De beurskrach en wereldoorlog plaatsen vervolgens weer druk op de Amsterdamse beurs.
De beurs heeft zichzelf bewezen
Na 1955 neemt de aandacht voor de beurs weer toe dankzij uitgebreide PR werkzaamheden. Nederland voegt de verschillende beurzen in het land samen en introduceert in 1978 bovendien de optiehandel.
Ondanks dat Nederland zeker niet meer de enige grote beurs is in de wereld, groeit de Amsterdamse beurs wel weer. De geschiedenis van de eerste aandelenbeurs is één van vallen en opstaan. Toch heeft de beurs zeker zijn waarde bewezen en wanneer er geen aandelen & beurzen waren dan was onze welvaart toch flink achtergebleven.
Auteur
Over Alex Mostert
Al toen ik 16 was kocht ik stiekem mijn eerste aandeel. Ondertussen beheer ik beleggen.info al meer dan 10 jaar en help ik mensen graag bij het bereiken van 'financiële vrijheid'. Na een studie bedrijfskunde en psychologie heb ik mij volledig toegelegd op ondernemen: de helft van de tijd in Nederland & de helft van de tijd in het buitenland. Lees hier meer over mij & maak kennis! Laat ook vooral een reactie achter onder het artikel!